افزایش قیمت ذرت دانه ای؛ متاثر از نرخ جهانی یا مسائل داخلی؟

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، طبق آمارها نیاز داخلی كشور به ذرت علوفه ای سالیانه حدود 10 میلیون تن است كه با توجه به تولید بیش از 10 میلیون و 500 هزار تن از این محصول در كشور، از این نظر خودكفا شده ایم.
با این همه، نیاز كشور به ذرت دانه ای سالیانه 6 میلیون تا 6 میلیون و 500 هزار تن برآورد می شود اما میانگین تولید سالیانه ذرت دانه ای حدود یك میلیون و 800 هزار تن است.
بنابراین برای تامین بخش زیادی از ذرت دانه ای باید از طریق واردات عمل كرد. دولت نیز در واكنش به این نوسان ها و با توجه به نیاز كشور، با خرید هر كیلوگرم از این محصول به قیمت تضمینی 10 هزار و 360 ریال به تشویق كشاورزان برای كشت ذرت دانه ای و كاهش وابستگی به واردات دست زده است تا رغبت كشاورزان برای افزایش تولید بیشتر شود.
نوسان در حجم واردات و قیمت آن به میزان عرضه و قیمت های جهانی و همچنین شرایط داخلی كشور بستگی دارد.
هم اكنون ذرت عرضه شده در بازار، به ثبت سفارش سه تا چهار ماه گذشته مربوط می شود؛ در حالی كه از چهار ماه پیش قیمت جهانی این محصول افزایش چندانی نداشته است.
برزیل، روسیه، اوكراین، آرژانتین، آمریكا و استرالیا مهمترین كشورهای تولیدكننده ذرت جهان به شمار می روند كه با پایان فصل برداشت در بیشتر این كشورها مانند برزیل یا كاهش میزان تولید آنها، نرخ جهانی ذرت افزایش یافت.
قیمت جهانی هر تن ذرت در ماه آوریل (فروردین- اردیبهشت) به 391 دلار و 50 سنت رسید كه 11.14 درصد افزایش را نشان داد. در ماه ژوئن (خرداد- تیرماه) نرخ هر تن از این محصول 366 دلار و 50 سنت شد یعنی 9.5 درصد كاهش پیدا كرد.
اكنون این محصول به ازای هر تن 336 دلار و 25 سنت می شود كه نسبت به سه شنبه هفته گذشته (342 دلار و 25 سنت) 0.75 درصد رشد نشان می دهد.
برخی كارشناسان معتقدند گاهی عوامل دیگری همچون افزایش جهانی نرخ نفت نیز بر رشد قیمت ذرت تاثیرگذار است. برای نمونه در سال 2014 قیمت هر بشكه نفت برنت به بیش از 115 دلار رسید و موجب شد بخش زیادی از مازاد ذرت دانه ای در دنیا صرف تهیه سوخت فسیلی شود اما اكنون نرخ جهانی هر بشكه نفت حول و حوش 46 دلار است و این موضوع بر نوسان قیمت ذرت در جهان تاثیری نداشت.

** كاهش روند صادرات ذرت آرژانتین به دلیل اعتصاب كامیونداران
با وجود اینكه نرخ جهانی ذرت به تازگی كاهش یافته اما قیمت این محصول در داخل كشور به دلیل حذف ارز مبادله ای برای برخی كالاها، نرخ بالای ارز، هزینه های زیاد حمل و نقل و حضور دلالان كاهش نیافته بلكه همچنان از افزایش 30 درصدی برخوردار است.
در همین پیوند، رییس انجمن صنایع خوراك دام، طیور و آبزیان ایران درباره دلایل خارجی و داخلی افزایش نرخ ذرت به ایرنا گفت: شرایط آب و هوایی و وضعیت تولید محصولات در بخش شمالی كره زمین تعیین كننده اصلی قیمت محصولات كشاورزی كلیدی مانند ذرت، سویا، كلزا و كنجاله سویا و دیگر دانه های روغنی است.
«مجید موافق قدیری» افزود: چهار تا هشت هفته آینده برای محصولات امسال سویا، ذرت، آفتابگردان و كلزا در بخش شمالی كره زمین سرنوشت ساز است زیرا در صورتی كه آب و هوا مساعدت نكند قیمت این محصولات روند صعودی می یابد و در صورت وجود آب و هوای مناسب قیمت ها روند نزولی به خود می گیرد.
وی گفت: در حساس ترین مرحله رشد ذرت، وضع آب و هوای میانه غربی آمریكا خشك و گرمتر از میزان نرمال بوده است؛ بنابراین پیش بینی می شود از ماه های ژوییه تا دسامبر (تیر تا دی ماه) میزان وابستگی بازار جهانی به ذرت آمریكا افزایش قابل ملاحظه ای پیدا كند.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و كشاورزی ایران اضافه كرد: همچنین میزان تولید ذرت برزیل كاهش زیادی پیدا كرده است. بنابراین باید به این نكته اشاره كنیم كه برخلاف سویا، مصرف كنندگان در كشورهای واردكننده این موقعیت را دارند كه نیازهای خود را از دیگر كشورهای شمالی خریداری كنند و اوكراین یكی از بزرگ ترین تامین كنندگان است.
وی اضافه كرد: به نظر می رسد با توجه به افزایش مساحت زیركشت ذرت در اوكراین و همچنین پیش بینی های مثبت آب و هوایی، میزان تولید ذرت اوكراین در سال 2016 افزایش زیادی پیدا كند.
موافق قدیری گفت: با توجه به فراوانی موجودی ذخیره جهانی گندم خوراكی دام كه از اكنون در حال شكلگیری است، در سال های 2016 و 2017 رقابت پذیری جهانی شدیدی برای ذرت در بخش خوراك دام ایجاد خواهد شد.
وی ادامه داد: در 2 تا 6 هفته آینده عكس العمل كشاورزان آمریكای جنوبی نسبت به فروش محصولات بستگی بسیار زیادی به وضعیت آب و هوا و شرایط محصولات در آمریكا خواهد داشت و در صورتی كه كاهشی در میزان تولید محصولات آمریكا رخ دهد، كشاورزان آمریكای جنوبی تمایل كمتری به فروش محصولات خود پیدا خواهند كرد.
موافق قدیری افزود: هفته گذشته قیمت ذرت در برزیل افزایش پیدا كرد و در ایالت های «سائوپائولو، ماتوگراسو و پارانا» ذرت 75 تا 90 درصد بالاتر از قیمت های پارسال معامله شد و اكنون نسبت نرخ سویا به ذرت پایین تر از پارسال است. بنابراین در ماه سپتامبر و اكتبر امسال (شهریور- مهرماه) كشاورزان ترجیح خواهند داد به جای سویا كاشت اول خود را به ذرت تغییر دهند.
به گفته وی، انتظار می رود قیمت ذرت در هفته های آینده افزایش یابد زیرا به دلیل خشكی های گذشته میزان تولید و موجودی ذخیره ذرت كاهش یافته است.
رییس انجمن صنایع خوراك دام، طیور و آبزیان ایران یكی دیگر از عوامل موثر بر تغییر كاشت اول ذرت را كمبود اعتبارات دانست و اضافه كرد: كاشت ذرت مستلزم هزینه بیشتری نسبت به كاشت سویاست.
وی ادامه داد: همچنین به طور تقریبی همه كامیونداران آرژانتین اعتصاب كرده و بسیاری از جاده های اصلی را با كامیون های خود بسته اند. پیش از این در چنین زمانی از فصل هر روز حدود هفت هزار كامیون به «روساریو و لورنزو» می رسید اما نوزدهم ژوییه (بیست و نهم تیرماه) فقط 350 كامیون به این ایالت ها رسید.
به گفته وی، با این شرایط ذرت بیشترین میزان كاهش صادرات را خواهد داشت و به احتمال زیاد پیش بینی های مربوط به میزان صادرات ذرت در هشتم ماه اگوست (هجدهم مردادماه) كه قرار بود یك میلیون و 200 هزار تن باشد، كاهش قابل ملاحظه ای پیدا خواهد كرد.
موافق قدیری افزود: احتمال كاهش میزان صادرات سویا و مشتقات آن نیز زیاد است و در صورتی كه اعتصاب كامیونداران ادامه پیدا كند میزان صادرات كنجاله سویای آرژانتین كاهش زیادی می بیند.

** گرانی ذرت به دلیل مشكل در واردات و گشایش ال.سی
رییس انجمن صنفی پرورش دهندگان مرغ گوشتی، نیز درباره افزایش نرخ ذرت به ایرنا گفت: نزدیك سه ماه پیش قیمت ذرت داخلی خرید تضمینی در بورس كالا كیلویی 6 هزار و 200 ریال بود كه امروز همان ذرت با قیمت هشت هزار و 800 ریال توسط شركت پشتیبانی امور دام عرضه می شود.
«محمد یوسفی» اعلام كرد ذرت برزیل چهار ماه پیش تمام شد و ایران بخشی از ذرت مورد نیاز را از روسیه تامین و وارد كرد اما با قیمت 10 هرار تا 12 هزار ریال به بازار عرضه شد.
وی اضافه كرد: اكنون در برزیل ذرت دانه ای برای مهرماه پیش فروش می شود كه همین ثبت سفارش های جدید نیز بر بازار كنونی داخلی تاثیر داشته و قیمت هر كیلوگرم ذرت دانه ای وارداتی را به 9 هزار و 500 ریال رسانده است.
به گفته وی، اواخر پارسال نرخ ذرت دانه ای وارداتی حدود 6 هزار و 500 ریال بود.
وی افزود: پارسال هر تن ذرت برزیلی 175 دلار تحویل بندرها می شد اما امروز قیمت هر تن این محصول به 220 دلار رسید.
یوسفی گفت: اكنون واردكنندگان نهاده های دام و طیور مانند ذرت با مشكل اساسی در زمینه نقل و انتقال پول، استفاده از دلار و گشایش ال.سی روبرویند، به طوری كه همچنان برخی از این مبادلات توسط كشورهای واسطه انجام می شود.
وی حمایت دولت از تولیدكنندگان را یكی از دلایل بالا بودن نرخ محصول در داخل دانست و اضافه كرد: دولت برای تشویق تولیدكنندگان هر ساله سوبسید و یارانه ای به این بخش می پردازد.
به گفته وی، در شرایط عادی قیمت تمام شده هر كیلوگرم ذرت دانه ای بیش از هفت هزار و 200 ریال تا هفت هزار و 500 ریال نخواهد بود كه امروز با قیمت های وارداتی 9 هزار و 500 و داخلی هشت هزار و 800 ریال به فروش می رسد.
رییس انجمن صنفی پرورش دهندگان مرغ گوشتی گفت: افزایش قیمت ذرت دانه ای بر نرخ برخی محصولات همچون مرغ تاثیر می گذارد؛ به طوری كه قیمت آن را بویژه در چند ماه گذشته افزایش داده است.
با وجود تلاش های خبرنگار ایرنا تا لحظه انتشار این گزارش مسئولان وزارت جهاد كشاورزی درباره دلایل افزایش بیش از 30 درصدی نرخ ذرت در ماه های گذشته پاسخگو نبودند.

** فرجام سخن
برخی بر این باورند كه افزایش نرخ ذرت در ایران متاثر از نرخ جهانی این محصول است اما بررسی های بازار جهانی نشان داد قیمت این محصول ماه ها پیش به دلایل گوناگون مانند كاهش تولید یا پایان فصل برداشت، یك افزایش را تجریه كرد و پس از آن سیر نزولی یافت.
البته عواملی مانند تنش های داخلی در بخش حمل و نقل برخی كشورها، فراوانی موجودی ذخیره جهانی گندم خوراكی دام یا هزینه های بیشتر تولید ذرت نسبت به محصولاتی مانند سویا همچنان بر نرخ این محصول اثرهایی دارد اما میزان نوسان ناشی از این عوامل بر نرخ جهانی آنچنان قابل توجه نیست.
با توجه به نیاز كشور به واردات ذرت دانه ای، افزایش 30 درصدی نرخ این محصول به بروز مشكلاتی مانند گران شدن فراورده های دامی مانند مرغ منجر می شود.
بنابراین باید در نظر گرفت چنانچه این مشكل در مسائل مربوط به گشایش ال.سی برای واردكنندگان، انتقال پول و در نهایت حضور دلالان خارجی ریشه دارد، باید با رفع عوامل زمینه ای در مسیر رفع موانع گام برداشت.
اقدام دولت برای خرید هر كیلوگرم از این محصول به قیمت تضمینی 10 هزار و 360 ریال به تشویق كشاورزان برای كشت ذرت دانه ای و كاهش وابستگی به واردات می انجامد و رغبت كشاورزان را برای افزایش تولید بیشتر می كند اما باید برای نهادینه شدن این امر، تمهیدات بنیادین تری مانند تدوین نقشه كشت با توجه به ذخایر مواد غذایی و راهبردی اندیشید.
از: هما همت خواه
اقتصام**9186**1961